Jubileum collectie Aartsbisschoppelijk Museum
Bijzondere gasten: kardinaal Eijk, Herman Finkers en Leo Fijen
In 2012 bestond de collectie van het Aartsbisschoppelijk Museum (ABM) 150 jaar. Deze collectie van religieuze (kunst)voorwerpen wordt bewaard en is te zien in Museum Catharijneconvent in het centrum van Utrecht. Om het 150-jarig bestaan van de ABM-collectie (afbeelding boven: het jubileumlogo) te vieren, werden er in 2012 diverse activiteiten georganiseerd. Zo werd er in elk van de drie vicariaten van het aartsbisdom een dag gehouden met als motto ‘Tussen Kerk en Kunst’ – een knipoog naar het tv-programma ‘Tussen Kunst en Kitsch’ van de AVRO. Speciale gast tijdens de dag in het vicariaat Utrecht was kardinaal Eijk; in Borne (dag 2, vicariaat Deventer) kwam Herman Finkers langs en in het vicariaat Arnhem (dag 3) gaf Leo Fijen acte de présence.Tijdens de ‘Tussen Kerk en Kunst’-dagen konden mensen maximaal vijf dierbare, mooie of bijzondere christelijke voorwerpen meenemen en door deskundigen laten becommentariëren. Het kon gaan om boeken, beeldjes, schilderijen, iconen, prenten, edelsmeedwerk of devotionalia. Het voornaamste doel was meer te weten te komen over het verhaal achter het voorwerp. Het ging dus niet om de financiële waarde, maar om een bespreking van de gelovige waarde van het voorwerp: wat is het precies, uit welke tijd stamt het, welke rol speelt het in de familiegeschiedenis, welke rol speelt het in de katholieke traditie?
- Dag 1: zaterdag 14 april 13.00 – 16.00 uur: Museum Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38 in Utrecht (vicariaat Utrecht)
- Dag 2: zaterdag 21 april 13.00 – 16.00 uur: Stefanshof, Grotestraat 207 te Borne (vicariaat Deventer)
- Dag 3: zaterdag 12 mei 13.00 – 16.00 uur: St. Walburgis schatkamer, Walburgplein 1 te Arnhem (vicariaat Arnhem)
December 2012: presentatie boek over voorgeschiedenis en oprichting ABM
Het jubileum van de ABM-collectie werd ook gevierd door de uitgave van een publicatie. Het boek ‘Naar de middeleeuwen’, geschreven door de kunsthistoricus Elmer Peters, beschrijft de voorgeschiedenis en de oprichting van het Utrechtse Aartsbisschoppelijk Museum. De auteur plaatst dat feit verrassend en overtuigend in een internationale context. De stichter en latere pastoor van Jutfaas (nu Nieuwegein), mgr. Gerard van Heukelum, was een autodidact, die zich vooral liet leiden door Duitse voorbeelden. Het feit dat hij in Keulen de steigers zag oprijzen rondom de onvoltooide Dom heeft hem heel zijn leven gestimuleerd. Zijn museum, dat begon op de zolder van de Utrechtse Catharinapastorie waar hij eerst kapelaan was, moest dienen als inspiratie voor eigentijdse kunstenaars, de emancipatie van het achtergestelde katholieke volksdeel helpen bevorderen en het historisch bewustzijn in ons land verbreden. Aartsbisschop Andreas Schaepman die ook een kunstliefhebber was en de doelstellingen van zijn kapelaan ondersteunde, was een grote steunpilaar, ook in financiële zin. Op gedetailleerde en zorgvuldig gedocumenteerde wijze wordt dit Utrechtse initiatief voor het eerst geschetst als onderdeel van een Europese beweging – de herleefde aandacht voor de middeleeuwse kunst – die haar wortels had in de Romantiek.
Elmer Peters, ‘Naar de middeleeuwen’, 160 blz., € 29,95, uitgeverij Matrijs, Utrecht 2012.
Lees hier over de boekpresentatie van ‘Naar de middeleeuwen’.